WERKEN zonder ARMOEDE

Migratieachtergrond

Het SCP (2018) constateert ook dat werkenden met een migratieachtergrond vaker dan gemiddeld arm zijn. Deze groep vormt nog geen vijfde (18 procent) van alle werkenden, terwijl van alle werkende armen bijna een derde (32 procent) een migratieachtergrond heeft. Van alle personen met een migratieachtergrond in Nederland leeft ruim acht procent in armoede. Binnen deze categorie zijn twee risicogroepen aan te wijzen.

In de eerste plaats zien we dat het risico op armoede vooral groot is onder niet-westerse migranten van de eerste generatie. Dit risico is met name te wijten aan hun grotere uitkeringsafhankelijkheid en niet zozeer aan hun positie op de arbeidsmarkt. Het gaat daarbij vooral om een relatief sterk beroep op arbeidsongeschiktheids- of bijstandsuitkeringen.

In de tweede plaats valt te wijzen op het bovengemiddelde armoederisico van werkende huishoudens met een Midden- en Oost-Europese achtergrond. 35 Ongeveer een half miljoen banen worden in Nederland vervuld door arbeidsmigranten uit deze landen. Ongeveer 52 procent van alle buitenlandse werknemers (uit de EU-landen en daarbuiten) en 80 procent van de werknemers uit de Oost Europese landen bevindt zich aan de onderkant van het loongebouw en verricht ongeschoold werk. Zij werken voornamelijk in de sectoren landbouw, uitzendbureaus en overige zakelijke dienstverlening. Hun gemiddelde uurloon bedraagt gemiddeld 10 euro per uur, terwijl dat van werknemers uit andere EU-landen bijna het dubbele daarvan bedraagt.

Ook werkenden met een niet-westerse migratie achtergrond verdienen per uur een aantal euro’s meer dan de arbeidsmigranten uit de Midden- en Oost-europese landen. Beter betaalde arbeidsmigranten zijn werkzaam in hogere arbeidsmarktsegmenten.

Een deel van de Midden- en Oost-Europese arbeidsmigranten verricht vaker seizoensarbeid. Dat betekent dat zij relatief vaker kortdurende arbeidsrelaties hebben en meerdere banen binnen hetzelfde jaar kunnen vervullen. Recent onderzoek wees uit dat deze groep arbeidsmigranten vaker langdurig blijft werken in tijdelijke dienstverbanden, tegen relatief laag loon (precaire arbeid). Het merendeel van hen verblijft maximaal 3 jaar in Nederland maar een groeiend aantal vestigt zich langdurig in Nederland en er is sprake van gezinsvorming.

Anders dan vaak wordt gedacht is er onder personen met een migratieachtergrond geen sprake van een verhoogde uitkeringsafhankelijkheid. Er is eerder sprake van een situatie zonder inkomen.38 Bij deze werkenden en bij die van niet-Westerse herkomst is meer dan gemiddeld sprake van onvoldoende huishoudensinkomsten.

Bron: rapport van de SER, september 2021.